Kuraci od Św. Jakuba

Kuraci od Św. Jakuba

Zabiegom ks. proboszcza Zolondka należy zawdzięczać, iż kościół podominikański Św. Jakuba został przekazany farze jako świątynia filialna. Gdyby tak się nie stało, średniowieczna budowla przy Rynku zostałaby poddana rozbiórce, podobnie jak kościoły: Świętych Piotra i Pawła bożogrobców oraz franciszkański Św. Wacława na Bronkach.

U Św. Jakuba odprawiano msze św. dla polskojęzycznych parafian. Świątynią zarządzał kurat, który był jednocześnie odpowiedzialny za pracę duszpasterską wśród swojej części wiernych. Był powoływany przy parafii WNMP, a do 1826 roku miał do pomocy wikariusza. Fiskus królewski przeznaczył na kościół filialny 926 talarów, z czego sześćset pięćdziesiąt przewidziano na utrzymanie kuratusa i wikarego, niecałe sto dziesięć na kościelnego, resztę w kwocie 166 talarów na utrzymanie budowli.

Pierwszym kuratem został ostatni gwardian raciborskich franciszkanów –Wacław Figura, który pełnił swoją funkcję do kwietnia 1816 roku. Jego następcą został Anzelm Grabiec, były franciszkanin, od 1814 roku wikary przy kościele WNMP, w październiku 1819 roku przeniesiony do Kierpienia koło Prudnika. Wikariuszem był Kajetan Dolański, polski kaznodzieja w raciborskim klasztorze franciszkanów. W 1825 roku przeniesiono go na stanowisko administratora do Jełowej, a w 1838 roku został proboszczem w podraciborskich Wojnowicach, gdzie zmarł w 1845 roku.

Od czerwca 1818 do kwietnia 1825 roku kuratem był Bernard Weißer, w historii Raciborza znany z „lekcji polskiego” – spotkań towarzyskich, w czasie których nadprezydent Wyższego Sądu Krajowego dla Górnego Śląska, baron Jan Karol Erdmann von Mateuffel (1776-1844) i jego otoczenie, pobierało u tegoż duchownego nauki języka polskiego.

Kolejnym kuratem, w latach 1825-1831, był Maciej Krettek, urodzony w Krzanowicach, w okresie 1827-1831 raciborski wizytator szkolny, od 1843 roku wikariusz generalny i dziekan katedralny diecezji chełmińskiej oraz dziekan kapituły w Pelplinie. Po Macieju Kretku, w latach 1831-1837, kuratem był Franciszek Ksawery Heide, który potem został administratorem i proboszczem parafii WNMP po śmierci Jana Nepomucena Zolondka.

Wspomnijmy jeszcze kolejnych kuratów:

– Edward Poppe, urodzony w 1805 roku, będąc wikarym w Jaworze, w 1832 roku został powołany na nauczyciela religii w królewskim ewangelickim gimnazjum w Raciborzu, w latach 1837-1846 pełniąc godność kurata kościoła Św. Jakuba.

– Mikołaj Morawe po służbie wojskowej w Bogacicach koło Olesna, Wodzisławiu Śląskim, Ostropie i Dziergowicach, w 1846 roku został kuratem w Raciborzu. Tę funkcję pełnił do czerwca 1848 roku, kiedy to Komora Książęca w Raciborzu zaprezentowała go na stanowisko proboszcza w Ostrogu po spowodowanej durem brzusznym śmierci proboszcza Stefana Strzybnego. Morawe otrzymał dekret na proboszcza w sierpniu 1848 roku. Z nieznanych powodów na inwestyturę musiał czekać jednak do listopada 1855 roku.

– Herman Hauptstock, urodzony w 1819 roku w Opolu, w Raciborzu od 1845 roku, kuratem został trzy lata później. Funkcję tę pełnił przez dwa lata, poczym został dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Grudziądzu, radcą szkolnym w Opolu i Poznaniu, wreszcie, w 1877 roku, proboszczem w Lipnikach koło Grodkowa.

– Wilhelm Strzybny, urodzony w 1825 roku jako syn raciborskiego radcy sądowego, po mszy prymicyjnej, odprawionej w 1849 roku w raciborskiej farze, pozostał tam jako wikary. Po trzech latach mianowano go kuratem, skąd, w kwietniu 1857 roku, powołano na administratora kościoła Św. Mikołaja w Starej Wsi. Nominację na tamtejszego proboszcza otrzymał w 1869 roku. W latach 1861-1863 był deputowanym do pruskiej izby poselskiej. W 1857 roku został wizytatorem szkolnym, w 1875 roku objął raciborski archiprezbiterat, a w 1884 roku był dodatkowo biskupim komisariuszem.

– Franciszek Siemko, zanim został administratorem, a później proboszczem w podraciborskich Krowiarkach, był kuratem w latach 1857-1861.

– Augustyn Berczik, kurat w latach 1861-1866, późniejszy proboszcz w Bojkowie koło Gliwic.

– August Bowroth, kurat w latach 1866-1872, później proboszcz w Ostrogu.

– Jan Nepomucen Krahl, urodzony w 1838 roku w Bytomiu, ukończył (wraz z Norbertem Bonczykiem) gliwickie gimnazjum i teologię na Uniwersytecie Wrocławskim, po czym, w 1862 roku, przyjął święcenia kapłańskie. Jako wikary pracował w Lubecku koło Lublińca i w Ujeździe. W 1865 roku został wikariuszem raciborskiej fary. W tym samym roku zdał egzamin proboszczowski, ale ze względu na zły stan zdrowia nie powierzono mu samodzielnej parafii. W latach 1865-1870 był nauczycielem języka polskiego w raciborskim gimnazjum. Po powołaniu Augusta Bowrotha na proboszcza w Ostrogu, Krahl, 15 listopada 1872 roku, otrzymał nominację na kurata u Św. Jakuba. Był współzałożycielem Związku Robotników Chrześcijańskich w Raciborzu i wiceprezesem Stowarzyszenia Św. Izydora, zapewniającego imigrantom zarobkowym opiekę religijną i moralną. Wraz ze swoim proboszczem Hermanem Schafferem angażował się działalności katolickiej partii Zentrum. Ze względu na zły stan zdrowia, w 1907 roku, przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 8 sierpnia 1910 roku i został pochowany na cmentarzu „Jeruzalem” w pobliżu centralnego krzyża. Nie są znane przypadki powołania następnych kuratów. Opiekę duszpasterską nad polskojęzycznymi wiernymi parafii sprawowali księża parafialni.

Paweł Newerla

Opublikowane przez
WAW
Dołącz do dyskusji

WAW

Wydawca, redaktor naczelny - zapraszam do kontaktu autorów oraz czytelników pod adresem mailowym ziemia.raciborska@gmail.com