Christoph Sottor (Niemcy). W czasach pruskich i niemieckich system administracyjny był o wiele stabilniejszy i nie zmieniał się przez długie okresy, mimo o wiele większych zmian demograficznych i w infrastrukturze niż po 1945 roku. W artykule „Powiat, miasto, gmina, gromada. Podział administracyjny powiatu raciborskiego od 1945 roku” przedstawiłem częste zmiany podziału administracyjnego w okresie powojennym. W tym artykule przedstawię podział administracyjny Landkreis Ratibor w XIX wieku, od 1818 roku do 1872 roku. Koryguje on też błędne informacje o tym okresie zawarte w publikacjach. Wykaz obwodów policyjnych z lat 1850-1872 zainteresuje zajmujących się historią ziemi raciborskiej.
W czasach feudalnych, tj. od średniowiecza do poł. XVIII wieku, obszar dzisiejszego powiatu raciborskiego był w większości częścią księstwa raciborskiego, a obszary południowo-zachodniej i południowej części należały do księstwa opawsko-karniowskiego oraz margrabstwa morawskiego. W czasach cesarza Karola VI Habsburga (1711-1740) przystąpiono do reform administracyjnych, które nie objęły jednak księstwa raciborskiego. Dużo większe księstwo opolskie podzielono wtedy na powiaty i dystrykty. Podobnie podzielono na powiaty margrabstwo morawskie i np. Pietrowice Wielkie tworzyły enklawę morawskiego powiatu Prerov w granicach księstwa opawsko-karniowskiego.
Po zakończeniu I wojny śląskiej, w czerwcu 1742 roku, księstwo raciborskie weszło w skład pruskiej prowincji Śląsk i z większości jego terytorium utworzono, 19 lutego 1743 roku, powiat raciborski (Kreis Ratibor). Pruska część Herschafft Oderberg (państwo stanowe Bogumin) z Chałupkami (wtedy Annaberg) włączona została do powiatu pszczyńskiego, a z dawnego księstwa opawsko-karniowskiego i enklaw margrabstwa morawskiego utworzono powiat głubczycki. Powiat raciborski (od 1743 do 1817 jeszcze bez „ziemski”) w Provinz Schlesien był VI Departamentem I Kriegs- und Domänenkammer Breslau (I Kamera Wojny i Majątków Prowincji Śląskiej we Wrocławiu; II Kamera była w Głogowie). Struktura administracyjna powiatu pozostała niezmieniona. Do końca 1817 roku miejscowości w powiecie miały państwowych lub (w większości) prywatnych (magnaci, szlachta, klasztory do 1810 r.) właścicieli.
W wyniku reform państwa pruskiego, w Kreisordnung z 1812 roku tworzono mini sejmik powiatowy z 6 deputowanymi. Było w nim po dwóch przedstawicieli szlachty, miast i wolnych chłopów. Powstał też urząd dyrektora powiatu, który zarządzał policją w powiecie. Wtedy utworzono też korpus pruskiej policji, którą do 1945 roku nazywano Gendarmerie (żandarmów na Górnym Śląsku nazywano „szandara”). Do 1820 roku policja podlegała władzom wojskowym, a od tego roku ministerstwu spraw wewnętrznych i władzom cywilnym. Dopiero po rewolucji marcowej w 1848 roku, w czerwcu utworzono w Prusach policję – Schutzpolizei, ale działała ona tylko w wielkich miastach, a po 1871 roku, do końca XIX wieku, w każdym mieście powiatowym powstały oddziały policji kryminalnej.
W Raciborzu jedynie po I wojnie światowej, przed plebiscytem w marcu 1921 roku, był oddział Schutzpolizei (Schupo), który w końcu 1920 roku zastąpiono mieszaną, polsko-niemiecką, policją plebiscytową Apo, którą rozwiązano w 1922 roku. Informacje o liczbie żandarmów podał Feliks Triest w 1865 roku. Powiat miał 3 konnych żandarmów, którzy byli w miastach Racibórz, Hulczyn i Beneszów oraz 7 pieszych żandarmów, po jednym w Raciborzu, Pietrowicach Wielkich, Krzanowicach, Piszczu, Petrzkowicach, Rogowie i Kuźni Raciborskiej.
Od 1816 roku powiat raciborski był w Regierungsbezirk Oppeln Provinz Schlesien (Rejencja Opolska Prowincji Śląsk). Z końcem 1817 roku zlikwidowano powiaty i 1 stycznia 1818 roku powstał raciborski powiat ziemski (Landkreis Ratibor). Początkowo wszystko pozostało bez zmian. Dopiero 02.06.1827 roku król Fryderyk Wilhelm III ogłosił nowy „Kreisordnung für das Herzogthum Schlesien,…”. Na czele powiatu ziemskiego stał Landrat (starosta) a organem pomocniczym były Kreistag (sejmik powiatowy). W 1863 roku Kreistag składał się z 29 przedstawicieli szlachty, 2 deputowanych miast i 3 chłopstwa. Obradom przewodniczył Landrat, ale nie miał on prawa głosu.
Powiat raciborski mógł mieć także przedstawicieli w Provinzial-Landtagu we Wrocławiu, ale wybór takiego zależał od wpływów i koniunktury politycznej. Powiat raciborski wybierał deputowanych wraz z innymi powiatami. Stan szlachecki wybierał 2 deputowanych z powiatów: raciborskiego, rybnickiego, toszecko-gliwickiego, pszczczyńskiego i bytomskiego. Opole i Racibórz wybierało jednego deputowanego przedstawiciela większych miast, a Hulczyn z mniejszymi miastami w powiatach rybnickim, toszecko-gliwickim, pszczyńskim i bytomskim wybierał też jednego przedstawiciela. Wyboru deputowanego dokonywano w Gliwicach. W wyborach do Pruskiego Parlamentu (Preußische Abgeordnetenhaus) powiat raciborski, od 1848 roku, wybierał dwóch posłów. W wyborach mogli brać tylko mężczyźni, którzy ukończyli 24 lata. Posłów od 1848 do 1888 wybierano co 3 lata a później co 5 lat.
Starosta powiatowy był mianowany przez króla i zwyczajowo wybierano go z przedstawiciela miejscowej szlachty, tej zamożniejszej. Także dawnym powiatem, tym z lat 1743-1817, zarządzał Landrat. W 1743 roku starostą został Karl Joseph von Schimonsky z Brzeźnicy i był nim do wybuchu wojny siedmioletniej w 1759 roku. Od 1759 do 1763 starostą był Carl Erdmann von Lichnowsky und Woschtitz. Od 1763 roku do 1838 roku kolejni czterej starostowie wywodzili się z rodu von Wrochem z Rept i Dolędzina. W powiecie raciborskim do von Wrochem należały Brzeźnica, Czerwięcice i Dolędzin (wtedy w powiecie kozielskim, od 1925 roku w powiecie raciborskim). Od 1763–1797 starostą był Johann Heinrich von Wrochem, a po nim, w latach 1798–1816, porucznik Adam Johann Gottlob von Wrochem z Pszowa, w latach 1816–1834 Gottlob Adam Johann von Wrochem z Pszowa i 1834–1838 Heinrich Alexander Robert von Wrochem z Brzeźnicy.
Następnymi starostami byli już urzędnicy nie wywodzący się z miejscowej szlachty, choć wyjątki były. Do stycznia 1945 roku urząd Landrata piastowali: 1838–1842 Louis von Reichenbach (wcześniej był w Koszalinie), 1842–1851 Carl Albert Wichura (ojciec generała piechoty Carla Georga Wichura), 1851 Wilhelm von Wrochem z Brzeźnicy, 1851–1852 Oscar von Elsner (był wcześniej we Lwówku), 1852–1869 Eugen von Selchow z Ponięcic, 1870–1900 Max von Pohl (przedtem pracował w Opolu), 1900–1914 August Wellenkamp, 1914–1922 Hugo Swart (wcześniej w Kassel), 1922–1925 Artur Finger, 1925–1933 Alfons Schmidt, 1933–1937 Walther Duczek, 1937–1944 Ferdinand Hütteroth (wcześniej w Kassel), 1944–1945 Schweiger.
W strukturze administracyjnej powiatu, od 1818 aż do 1850 roku, nic się nie zmieniło. Miejscowości powiatu podlegały władzy właścicieli. Ci mogli wynajmować żandarmów powiatowych i korzystać z usług sądów miejskich, jeżeli nie mieli możliwości sądzenia poddanych. Dopiero „wiosna ludów” wymusiła obalenie tych struktur feudalnych. W Gemeinde- i Kreisordnung z 11 marca 1850 roku odebrano właścicielom wsi władzę zwierzchnią i wsie mogły tworzyć własne samorządy.
W powiecie raciborskim utworzono 44 okręgi policyjne (Polizeibezirki utworzono w 1850 roku, a nie w 1861 roku jak podaje N. Mika w „Dzieje Ziemi Raciborskiej”; wszystkie źródła podają za Feliksem Triestem liczbę 43 okręgów policyjnych, wykaz z 1858 roku wymienia 44 okręgi policyjne). W 1852 roku wobec sprzeciwu możnych przywrócono władzę zwierzchnią właścicieli, ale w 1856 roku udało się opracować kompromis. We wsiach, w których były folwarki, utworzono „obszary dworskie” (Gutsbezirk), które podlegały władzy właściciela, ale ograniczonej o zwierzchność sądową. Sądownictwo patrymonialne zostało zlikwidowane i wszyscy podlegali jurysdykcji sądów powiatowych.
Struktura administracyjna powiatu w latach 1850 – 1872
W 1858 roku w powiecie były 2 miasta, 3 miasteczka i 130 wsi oraz 83 obszarów dworskich. W 1871 roku liczba wsi wzrosła do 131, a obszarów dworskich do 91. Na podstawie dekretu królewskiego z 11 marca 1850 roku podzielono po raz pierwszy powiat raciborski na mniejsze jednostki administracyjne. Do 1872 roku podział powiatu był ściśle powiązany z sądownictwem i policją, a mniej z władzami cywilnymi powiatu. Według przynależności sądowej powiat podzielono na Polizeibezirki podlegające Sądowi Powiatowemu w Raciborzu i Gerichtskommission Hulczyn (Komisja Sądowa). Pod sąd raciborski podlegało 40 obwodów policyjnych, a pod sąd w Hulczynie cztery. Dodatkowo obwody policyjne powiązane były z wielką własnością ziemską i z przynależnością do parafii katolickich. We wschodniej i południowej części powiatu były trzy wielkie majątki ziemskie: Herzogtum Ratibor, które należało wtedy do księcia Victora I zu Hohenlohe-Schilllingfürst; majorat Kuchelna, który należał do księcia Karla von Lichnowsky und Werdenberg; Herschafft Schillersdorff-Oderberg-Hultschin, który należał do barona Salomona von Rothschild z Wiednia, a potem do Anzelma von Rothschild.
W zachodniej części powiatu nie było wielkich majątków ziemskich. Polizeibezirki powiązano tu z parafiami katolickimi. Granice poszczególnych obwodów policyjnych odpowiadały granicom parafii albo wsi leżących w dobrach ziemskich tych trzech wielkich posiadłości. Najmniejszymi jednostkami administracyjnymi były Landgemeinden – wsie, które od 1856 roku posiadały własny samorząd z sołtysem i radą sołecką oraz Gutsbezirki (obszary dworskie), którymi zarządzał inspektor gospodarczy właściciela albo dzierżawca majątku. Obwody policyjne miały różną wielkość. Najmniejszy był Polizeibezirk Ober-Ottiz, który w 1863 roku miał 183 mieszkańców. Największym obwodem policyjnym był Polizeibezirk Beneschau w Kraiku Hulczyńskim, który w 1863 roku miał 16 545 mieszkańców.
Dla okresu 1850 – 1872 funkcjonował taki system administracji powiatu:
1. Landrat – Zarząd Powiatu – Kreistag (sejmik powiatowy) – Kreisgericht Ratibor i Gerichtskommission Hultschin
2. 44 Polizeibezirki
3. Landgemeinden i Gutsbezirki
Taka struktura administracyjna była skomplikowana i przetrwała tylko 22 lata, do 1872 roku. Wtedy zlikwidowano 44 Polizeibezirki i zastąpione je Amtsbezirkami (okręgi urzędowe) z Landgemeinden i Gutsbezirkami.
Wykaz wszystkich obwodów policyjnych z miejscowościami je tworzącymi zamieszczono w „Ortschafts- und Entfernungs-Tabelle des Regierungsbezirks Oppeln” (Oppeln 1860). Podane są tam dane według spisu ludności z grudnia 1858. Niżej przedstawiam wykaz obwodów policyjnych w 1858 roku. Uwzględniono tam 218 miejscowości (wsie i obszary dworskie). W przedstawionym niżej wykazie obwody policyjne ponumerowane są cyframi rzymskimi. Od I do LX podlegające pod sąd powiatowy w Raciborzu i po nich cztery podlegające pod Komisję Sądową w Hulczynie.
Do wykazu dla Landkreis Ratibor dołączyłem z wykazu dla powiatu rybnickiego i powiatu kozielskiego obwody policyjne zawierające miejscowości wchodzące obecnie w skład powiatu raciborskiego. Numeracja miejscowości jest z wykazu z 1858 roku. W późniejszych Gemeindelexikonach najpierw były alfabetycznie ponumerowane wsie, a dopiero po nich, też alfabetycznie i ponumerowane, obszary dworskie. Tutaj wsie i obszary dworskie są wymieszane. W wykazie pozostawiłem używane wówczas nazwy miejscowości. Różnią się one w pisowni od tych z lat przedwojennych i niektóre nazwy zmieniono. Te używane do 1936 roku nazwy ustalono w 1905 roku.
W tym okresie zamiast Gutsbezirk używano nazwy Rittergut. Dla lepszej orientacji dopisałem Gutsbezirk. Partinenzgut to majątek ziemski wydzierżawiony. W wykazie Dorf to wieś a Kirchdorf to wieś z kościołem parafialnym. Przy Gutsbezirkach podałem też jakie folwarki (Vorwerk) im podlegały. Pominąłem tutaj przysiółki, młyny, punkty celne i leśniczówki, które podano w tabeli z 1858 roku. Tabela ta zawiera też informacje statystyczne dla lat 1855 i 1858, których w wykazie nie zamieściłem.
Więcej informacji o poszczególnych Polizeibezirkach podaje publikacja z 1865 roku Felixa Triesta „Topographisches Handbuch von Oberschlesien:Zur Auftrage der Königlichen Regierung und nach amtlichen Quellen herausgegeben”. Informacje o powiecie raciborskim zawiera część druga (Zweite Hälfte).
Wykaz okręgów policyjnych z lat 1850 – 1872:
podlegające Kreisgericht Ratibor
I. Stadtbezirk Ratibor –
- Ratibor Stadt z przedmieściami: Brunken, Fischerei, Neustadt, Neugarten, Neugarten Colonie, Plania Colonie i młynem Psinnamühle oraz Fiskalische Zigelei,
- Plania Dorf;
II. Polizeibezirk Schloß Ratibor w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Bosatz Dorf,
- Schloß Ratibor,
- Brzuchow Dorf ,
- Ostrog Kirchdorf,
- Proszowitz Dorf,
- Altendorf Kirchdorf,
- Schardzin Dorf,
- Janowitz Dorf,
- Cyprzanow Dorf,
- Binkowitz Kirchdorf,
- Herzogliche Studzienna,
- Gutsbezirk Schloß Ottitz Partinenzgut,
- Colonie Mittel Ottitz,
- Kobylla Dorf;
III. Polizeibezirk Kempa w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Markowitz Kirchdorf z Colonie Budzin,
- Gutsbezirk Markowitz z Vorwerk Markowiak,
- Raschütz Dorf,
- Gutsbezirk Raschütz Rittergut,
- Babitz Dorf i Nendzaner Bahnhof,
- Gutsbezirk Kempa Partinenzgut z Vorwerk Trawnik,
- Nendza Dorf;
IV. Polizeibezirk Niedane w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Niedane Dorf,
- Gutsbezirk Niedane Ritterdorf z Vorwek Viesenhof,
- Leng Dorf z Colonie Leng,
- Herzogliche Zawada Dorf;
V. Polizeibezirk Adamowitz w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Adamowitz Dorf,
- Gutsbezirk Adamowitz Rittergut z Papiermühle,
- Schymotzütz Dorf,
- Gutsbezirk Schymotzütz Rittergut,
- Bogunitz Dorf;
VI. Polizeibezirk Hammer w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Hammer Kirchdorf,
- Polnisch Hammer Dorf z Colonie Neu Hammer i Hoffnungshütte oraz Eisenhammer,
- Budzisk Dorf,
- Ruda Dorf,
- Solarnia Dorf;
VII. Polizeibezirk Slawikau –
- Slawikau Kirchdorf,
39 Gutsbezirk Slawikau Rittergut, - Lassoki Dorf,
- Grzegorzowitz-Slawikau Dorf,
- Gutsbezirk Grzegorzowitz-Slawikau Rittergut;
VIII. Polizeibezirk Lubowitz w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Lubowitz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Lubowitz Rittergut z Vorwek Marhoff,
- Ganiowitz Dorf,
- Gutsbezirk Ganiowitz Rittergut,
- Herzogliche Ellgoth Dorf,
- Herzoglich Grzegorzowitz Dorf,
- Schichowitz Dorf,
- Thurze Dorf z przysiółkiem Siedlisk;
IX. Polizeibezirk Brzesnitz –
- Brzesnitz Dorf,
- Gutsbezirk Brzesnitz Rittergut;
X. Polizeibezirk Czerwentzütz –
- Czerwentzütz , Dorf
- Gutsbezirk Czerwentzütz Rittergut;
XI. Polizeibezirk Rudnik –
- Rudnik Kirchdorf z Colonie Sanssouci,
- Gutsbezirk Rudnik Rittergut,
- Schonowitz Dorf,
- Gutsbezirk Schonowitz Rittergut,
- Ponientczütz Dorf,
- Gutsbezirk Ponientczütz Rittergut,
XII. Polizeibezirk Silberkopf –
- Silberkopf Kirchdorf,
- Gutsbezirk Silberkopf Rittergut;
XIII. Polizeibezirk Gammau –
- Gammau Kirchdorf;
XIV. Polizeibezirk Polnisch Krawarn –
- Polnisch Krawarn Kirchdorf,
- Gutsbezirk Polnisch Krawarn Rittergut z Vorwerk Oberhof, Vorwerk Amandhof, Vorwerk Kopanina i Vorwerk Turmas,
- Makau Kirchdorf,
- Gutsbezirk Makau Rittergut z Vorwerk Wydof i Vorwerk Rogow;
XV. Polizeibezirk Pawlau –
- Pawlau Kirchdorf,
- Gutsbezirk Pawlau Rittergut,
- Colonie Wilhelmsdorf;
XVI. Polizeibezirk Kornitz –
- Kornitz Dorf z Colonie Sechs Häuser,
- Gutsbezirk Kornitz z Vorwerk Grzibowitz i Vorwek Paulshoff;
XVII. Polizeibezirk Groß Peterwitz –
- Groß Peterwitz Kirchdorf z Colonie Pobiehow i Kreuzkirche,
- Gutsbezirk Groß Peterwitz Rittergut;
XVIII. Polizeibezirk Raatsch –
- Raatsch Dorf,
- Gutsbezirk Raatsch Rittergut,
- Thröm Kirchdorf;
XIX. Polizeibezirk Obersch –
- Obersch Kirchdorf,
- Gutsbezirk Obersch Rittergut z Vorwerk Freihuben,
80 Schlausewitz Dorf, - Gutsbezirk Schlausewitz Rittergut z Vorwerk Ernsthof,
- Wrbkau Dorf,
- Gutsbezirk Wrbkau Rittergut,
- Klebsch Dorf,
85 Schreibersdorf Dorf, - Gutsbezirk Schreibersdorf Rittergut,
XX. Polizeibezirk Klein Hoschütz von Gellhorn –
- Klein Hoschütz von Gellhorn Dorf z Colonie Jakartitz i Haupt-Grenzzollamt Klingbeutel,
- Gutsbezirk Klein Hoschütz von Gellhorn Rittergut,
- Klein Hoschütz Commende Dorf,
- Gutsbezirk Klein Hoschütz Commende Rittergut,
- Klein Hoschütz Guhder Dorf;
XXI. Polizeibezirk Klein Hoschütz Fürstlich –
- Klein Hoschütz Fürstlich Dorf;
XXII. Polizeibezirk Groß Hoschütz –
93.Groß Hoschütz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Groß Hoschütz Rittergut z Vorwek Lydihof
XXIII. Polizeibezirk Köberwitz w obrębie majoratu Kuchelna –
- Köberwitz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Köberwitz Rittergut z Vorwerk Neuwerdenberg i Vorwerk Wimeslowetz,
- Szczepanowitz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Hilvetihof Partinenzgut;
XXIV. Polizeibezirk Kuchelna w obrębie majoratu Kuchelna –
- Kuchelna Dorf,
- Gutsbezirk Kuchelna Rittergut,
- Colonie Henneberg,
- Bolatitz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Bolatitz Rittergut;
XXV. Polizeibezirk Kranowitz –
- Kranowitz Marktfleck,
- Kranowitz Dorf;
XXVI. Polizeibezirk Woinowitz –
- Woinowitz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Woinowitz Rittergut,
- Schamerwitz Dorf,
- Gutsbezirk Schamerwitz Rittergut;
XXVII. Polizeibezirk Neu Ottitz –
- Gutsbezirk Vorwerk Neu Ottitz,
- Lekartow Dorf;
XXVIII. Polizeibezirk Ober Ottitz –
- Ober Ottitz Dorf,
- Gutsbezirk Vorwerk Ober Ottitz;
XXIX. Polizeibezirk Studzienna-Adolph –
- Studzienna-Adolph Dorf,
- Gutsbezirk Studzienna-Adolph Rittergut;
XXX. Polizeibezirk Sudoll –
- Sudoll I Dorf,
- Sudoll II Dorf;
XXXI. Polizeibezirk Rohow w obrębie majoratu Kuchelna–
- Rohow Dorf,
- Gutsbezirk Rohow Rittergut i Swietlowetz Partinenzgut,
- Strandorf Dorf,
- Gutsbezirk Neu Strandorf Rittergut;
XXXII. Polizeibezirk Borutin w obrębie majoratu Kuchelna –
- Borutin Dorf z Colonie Habarvetz,
- Gutsbezirk Borutin Rittergut,
- Bojanow Dorf,
- Gutsbezirk Bojanow Partinenzgut,
- Boleslau Dorf,
- Pischez Kirchdorf,
- Gutsbezirk Neu Weschütz Partinenzgut,
- Owschütz Dorf z Colonie Neudörfel,
- Gutsbezirk Owschütz z Vorwerk Dedowitschhof,
- Wrzessin Dorf,
- Gutsbezirk Wrzessin Rittergut;
XXXIII. Polizeibezirk Tworkau –
- Tworkau Kirchdorf,
- Gutsbezirk Tworkau Rittergut z Vorwek Annahof, Vorwerk Eichenhof i Vorwerk Neuhof,
- Ellgoth-Tworkau Dorf,
- Gutsbezirk Ellgoth-Tworkau Rittergut,
- Bukau Dorf,
- Gutsbezirk Bukau Rittergut,
- Kamin Dorf;
XXXIV. Polizeibezirk Brzezie –
- Brzezie Kirchdorf z Colonie Brzezie, Colonie Dembitschna oraz Domsmühle i Lukassine,
- Gutsbezirk Vorwerk Jagielnia;
XXXV. Polizeibezirk Pogrzebin –
- Pogrzebin Kirchdorf z Colonie Patoki,
- Gutsbezirk Pogrzebin Rittergut;
XXXVI. Polizeibezirk Kornowatz –
- Kornowatz Dorf z Colonie Wilhelmsberg,
- Gutsbezirk Kornowatz Rittergut;
XXXVII. Polizeibezirk Grabowka w obrębie majoratu Kuchelna –
- Grabowka Dorf,
- Gutsbezirk Grabowka Rittergut z Vorwek Welikont,
- Syrin Dorf z Colonie Dombrowka,
- Lubom Dorf,
- Gutsbezirk Lubom Rittergut z Vorwerk Paprottnik,
- Niebotschau Dorf,
- Gutsbezirk Niebotschau Rittergut,
- Krzirzanowitz Kirchdorf z Colonie Lapatsch i Colonie Neudörfel,
- Gutsbezirk Krzirzanowitz Rittergut z Vorwerk Lichtenberg i Krzirzanowitz Bahnhof,
- Roschkau Dorf,
- Gutsbezirk Roschkau Rittergut,
- Ruderswald Kirchdorf,
- Gutsbezirk Ruderswald Rittergut;
XXXVIII. Polizeibezirk Bluschczau –
- Bluschczau Dorf z Colonie Syrinka i Colonie Ellgoth,
160.Gutsbezirk Bluschczau Rittergut, - Rogau Kirchdorf z Colonie Nogowietz,
- Gutsbezirk Rogau Rittergut;
XXXIX. Polizeibezirk Groß-Gorzytz –
- Groß-Gorzytz Kirchdorf,
- Gutsbezirk Groß-Gorzytz Rittergut,
- Colonie Kraskowitz,
- Gutsbezirk Vorwerk Kraskowitz,
- Belschnitz z Colonie Olschin,
- Odrau Dorf,
- Olsau Dorf,
- Gutsbezirk Teichvorwerk;
LX. Polizeibezirk Klein-Gorzytz –
- Klein-Gorzytz Dorf,
- Gutsbezirk Klein-Gorzytz Rittergut,
- Uchylsko Dorf;
Podlegające Gerichtskommission Hultschin
I. Stadtbezirk Hultschin –
- Stadt Hultschin z Colonie Rownin;
II. Polizeibezirk Beneschau –
- Beneschau Dorf,
- Gutsbezirk Beneschau z Vorwerk Morawetzhof,
- Beneschau Marktfleck,
- Kosmütz Dorf,
- Gutsbezirk Kosmütz Rittergut,
- Buslawitz Kirchdorf,
181 Gutsbezirk Vorwerk Großhof i Vorwerk Kaffarnia, - Zawada-Beneschau , Dorf
- Gutsbezirk Zawada Rittergut,
- Bielau Dorf,
- Gutsbezirk Vorwerk Bielau,
- Klein-Darkowitz Dorf,
- Gutsbezirk Klein-Darkowitz Rittergut,
- Groß-Darkowitz Dorf,
- Marquartowitz Dorf,
- Gutsbezirk Marquartowitz Rittergut,
- Haatsch Kirchdorf,
- Gutsbezirk Haatsch Rittergut z Vorwerk Karlowitz,
- Zabelkau Kirchdorf,
- Gutsbezirk Zabelkau-Neuhof Rittergut,
- Annaberg Dorf,
- Gutsbezirk Preußich-Oderberg Schloß z Vorwerk Preußich-Oderberg, Zuckerfabrik Preußich-Oderberg, Annaberg Bahnhof,
- Antoschowitz Dorf,
- Gutsbezirk Vorwerk Passek,
- Schillersdorf Kirchdorf,
- Gutsbezirk Schillersdorf Ritterdorf,
- Gutsbezirk Vorwerk Annahof,
- Koblau Dorf,
203 Petrzkowitz Dorf, - Ellgoth-Petrzkowitz Dorf,
- Hoschialkowitz Kirchdorf,
- Bobrownik Dorf,
- Gutsbezirk Bobrownik Rittergut,
- Ludgierzowitz Kirchdorf z Colonie Wroblowetz,
- Gutsbezirk Ludgierzowitz z Vorwerk Neuhoff,
210.Langendorff Dorf, - Gutsbezirk Hultschin Schloß z Vorwerk Hultschin i Vorwerk Weinberg,
- Zauditz Marktfleck,
- Klein Peterwitz Dorf;
III. Polizeibezirk Zabrzeg –
- Zabrzeg Dorf,
- Gutsbezirk Zabrzeg Rittergut;
IV. Polizeibezirk Deutsch-Krawarn –
- Deutsch-Krawarn Kirchdorf,
- Gutsbezirk Deutsch-Krawarn Rittergut z Vorwerk Neuhoff i Vorwerk Annahoff,
- Rauthen Dorf.
Landkreis Rybnik- 61 okręgi policyjne
37 okręgi policyjne podlegały pod Kreisgericht Rybnik, 16 pod Gerichtskommission Loslau i 8 pod Gerichtskommission Sohrau.
Podlegające Kreisgericht Rybnik – obecnie w powiecie raciborskim.
XIX. Polizeibezirk Rauden w obrębie Mediatherzogtum Ratibor –
- Groß Rauden Kirchdorf,
- Gutsbezirk Groß Rauden Rittergut z Vorwerk Weißhof,
- Klein Rauden Dorf,
- Rennersdorf Dorf,
- Barglowka Dorf,
- Gutsbezirk Barglowka Partinenzgut z Forsthaus Barrach,
- Chwalentzitz Dorf,
- Jankowitz Rauden Dorf,
- Gutsbezirk Jankowitz Rauden Rittergut z Forsthaus Rothenburg,
- Stanitz Dorf,
- Stodoll Dorf,
- Zwonowitz Dorf;
XXIV. Polizeibezirk Rzuchow –
- Rzuchow Dorf,
- Gutsbezirk Rzuchow Rittergut z Vorwerk Dombrowa,
- Lohnitz Dorf,
- Gutsbezirk Lohnitz Rittergut,
- Krziszkowitz Dorf,
- Gutsbezirk Krziszkowitz Rittergut;
Landkreis Cosel-53 okręgi policyjne
Wszystkie Polizeibezirki podlegały Kreisgericht Cosel.
Podlegające Kreisgericht Cosel – obecnie w powiecie raciborskim.
XXVI. Polizeibezirk Dolendzin –
- Gutsbezirk Dolendzin Rittergut,
- Dolendzin Dorf:
XXVII. Polizeibezirk Mosurau –
- Gutsbezirk Mosurau Rittergut,
- Mosurau Kirchdorf,
- Colonie Ehrenfeld.
Oprac. Christoph Sottor